Kerst in je Korte Broek

Het ene moment kauw je op je rijst tussen de kippen en koeien op het Cambodjaanse platteland en een dag erna zit je aan een cappucino met een stukje cheesecake in een eco-friendly cafeetje. Vanuit de stille en eenvoud in Sam Bat duiken we de toeristische drukte van Siem Reap in. Het simpele stadje biedt onderdak aan zo'n twee miljoen toeristen per jaar. Die komen hier niet zomaar. Ankor Wat, het grootste religieuze bouwwerk ter wereld en het epicentrum van de Cambodjaanse cultuur, staat naast de deur.

Na een weekje ietwat primitief te hebben geleefd voelt het als een enorme luxe om plotseling omringt te zijn door westerlingen, hotels en restaurantjes. Het aantal woorden dat we uiten lijkt te gelden als een graadmeter voor ons humeur. We houden maar niet op met elkaar te vertellen hoe fijn alle dagelijkse, vanzelfsprekende privileges eigenlijk zijn. Afgelopen week was zonder meer een fantastische en leerzame ervaring maar op het gebied van comfort en culinaire uitdaging zijn we opgelucht weer in de 21ste eeuw te zijn. Zoals Belle al zei in Beauty and the Beast: 'There must be more than this provincial life!'.
We vinden voor 7 dollar een meer dan prima kamer en douchen lang en zorgvuldig (wel koud natuurlijk). Als middagactiviteit versturen we een pakketje met ongebruikte spullen die kostbare ruimte in de backpacks innemen. Over 2 tot 4 maanden komt ie in Nederland aan - hopelijk. In de avond buigen we ons over een nieuw probleem: eten we traditioneel Khmer, Italiaanse steenoven pizza, goedkoop en vers bij een stalletje, struisvogel op de BBQ of toch cuisine francaise?

De volgende morgen zitten we al om half 5 in de tuk-tuk. Onderweg eten we yoghurtjes en een heel pak digestive koekjes. In het pikkedonker worden we vlak voor Ankor Wat gedropt en lopen we lichtelijk gedesorienteerd achter wat andere toeristen aan. Af en toe vangen we schimmen op van de prachtige structuren om ons heen. Aan de waterrand verzamelt iedereen zich voor de mooiste zonsopgang foto's van de prachtige tempel. Het weer zit niet echt mee: er zijn veel wolken. Maar ook zonder ochtendaurora is Angkor Wat betoverend mooi. En dat vinden niet alleen wij. Zeker honderd mensen hebben de moeite genomen zo vroeg op te staan, en dat dag in dag uit. De rest van de ochtend rijden we met de tuk-tuk van tempel naar tempel. Ze maken veel indruk op het begin. Het is hier net Jungle Book. Maar na een tijdje, als het weer zweterig wordt, slaat de temple-fatigue genadeloos toe. Misschien worden we langzaam aan een beetje verwend op het gebied van eeuwenoude gebouwen en once-in-a-lifetime-experiences. Op kerstavond eten we tapas (waaronder kikker) in een hip restaurantje.

Op eerste kerstdag zeggen we de afspraak met onze tuk-tuk driver af. Emm heeft helaas te veel last van haar gewrichten om te kunnen genieten van een dagje tempelhoppen. De rest van de dag doen we vrij weinig en zijn we vooral bezig met de geestelijke voorbereiding van het kerstdiner. We maken wat kruiswoordpuzzels (geen commentaar) en nemen een dr. Fish voetmassage. De visjes smullen van onze dode huid. Het kietelt flink maar we gunnen de beestjes een fantastisch kerstmaal. In de avond dineren we chique de friemel bij een Frans restaurant. In vier gangen (waaronder slakken, zalm, zeebaars, kaasplankje en een uitmuntend toetje, begeleid door rode wijn en stokbrood) worden we volgeladen met puur geluk. Bedankt ouders en oma!

De volgende ochtend zitten we nog steeds vol. Maar na een ochtend vol tempels is dat gevoel snel verholpen. Na de lunch bezoeken we het Ankor Hospital for Children (AHC) waar een mooie fototentoonstelling is over dit prachtige project. We worden geraakt door de prachtige beelden en de trieste realiteit. Ongelofelijk dat buiten deze bubbel van toeristische welvaart duizenden gezinnen in extreme armoede leven. Mensen op het platteland moeten vaak hun huis verkopen om het vervoer naar de stad te betalen als een kind ziek wordt. AHC is een liefdadigheidsinstelling die medische hulp biedt aan kinderen hier in Siem Reap en de omgeving. Elke dag maken zo'n 500 kinderen gebruik van de gratis medische zorg. Er worden dokters opgeleid en projecten gestart om mensen bewust te maken van gezondheidsrisico's. Na het bezoek willen we dolgraag iets 'geven' en besluiten bloed te doneren. Lars ontdekt dat hij de zeldzame bloedgroep AB Rh+ heeft. Eenmaal in het lab is het grappig om te zien hoe onze harten sneller gaan kloppen. Lars vanwege het biomedische aspect en Emmelien door haar interesse in ontwikkelingsstudies. Dezelfde plek, twee studies. Als beloning zijn er koekjes, cola en een T-shirt. Bovendien worden we gemaild als er afwijkingen in het bloed gevonden worden, zoals malaria, hepatitus of HIV. Mooi meegenomen.
Op de laatste dag der tempelbezoeken gaan we naar de steenhoopjes die wat verder weg liggen. Het hobbelen in de tuk-tuk alleen al is een leuke activiteit en we zien veel van de mooie omgeving. Als de zon haar genadeloze felheid weer bereikt heeft zijn we toe aan lunch. Op aanraden van Meike en Claire (hulde) belanden we in het hippe Blue Pumpkin waar we ciabattabroodjes met tonijn en avocado nuttigen. Siem Reap was leuk en lekker.

Op 28 december staat de boottocht naar Battambang, een provinciaals stadje, op het programma. In de Lonely Planet staat deze trip als hoogtepunt omschreven. Wij zijn iets minder enthousiast. Het landschap vanaf het water was zonder meer prachtig. Maar de boot werd echt propvol geladen en het was een lange, oncomfortabele zit. Het houten-kont-gehalte is weer historisch hoog. Dat was de 20 dollar pp niet waard. In de avond, daarentegen, ontdekken we een highlight in de reis die de hele dag weer goed maakt. Phare Ponleu Selpak is een weeshuis in de buurt waar kansarme kinderen door middel van kunstprojecten en onderwijs aan een toekomst werken. Ze kunnen er cursussen in schilderen, toneel, muziek en circus volgen. 's Avonds kijken we naar een voorstelling van de circusschool. Het niveau is verrassend hoog. We leren dat de school twee studenten heeft voortgebracht die nu in Montreal mogen studeren (een soort ticket naar Cirque du Soleil). De show is ongelofelijk gaaf en uitzonderlijk knap. Er doen kinderen van alle leeftijden mee. We hebben een topavond en zijn wederom geraakt door een fantastisch project. (En er was gratis fruit-punch!)

Donderdag huren we twee fietsen en vinden onze weg naar Phnom Sampov, een heuveltempel hier in de buurt. De natuur en het uitzicht zijn de moeite waard. Ook is er een grot waar tijdens de Khmer Rouge periode mensen in werden gegooid als doodstraf. Confronterend om overal in dit land dit soort gruwelplekken tegen te komen. We dalen nog een stukje af in de grot, maar schrikken als we zien hoe groot de vleermuizen zijn. De weg naar huis is slopend maar de koude douche doet wonderen. We sluiten de dag af met Cambodjaanse Lok Lak: nog zo'n gerecht om thuis eens te proberen.

Op de een na laatste dag van 2011 huren we een moto. De tempel die we vandaag willen bezoeken ligt iets te ver weg om te fietsen. Bovendien is het enorm kicken om over de mooie plattelandswegen te crossen. Na het beklimmen van heel wat traptreden genieten we weer van het uitzicht en de vredige sfeer die rond de tempel hangt. We lezen wat en eten beneden noedels met stokjes. Gelukkig weten we het er ook op de terugweg zonder boete vanaf te brengen. De rest van de dag vullen we met iets waar we goed in geworden zijn: niets doen op een terrasje. Morgen keren we terug naar Siem Reap om daar knallend het jaar uit te gaan. In de dagen die volgen zullen we afzakken naar de kust om daar de grens met Vietnam over te steken. Een heel nieuw land om te ontdekken staat voor de deur...

Voor meer info over de fantastische projecten:

AHC - www.fwab.org
Phare Ponleu Selpak - www.phareps.org

Voor foto's van Cambodja:
www.facebook.com/media/set/?set=a.290621147646031.62827.100000944447253&type=1&l=2180c84786
www.facebook.com/media/set/?set=a.247397215326251.60204.100001679220946&type=1&l=cccf4d1bb2